İstanbul’da ücretsiz diksiyon kursu arayanların, ilk tercihi her zaman olduğu gibi; İSMEK olmaya devam ediyor. 40 Saat sürecek olan kısa; fakat etkili eğitim ise sizin de hayatınızda büyük bir değişim yaşanacaktır.
Diksiyon Kursu Nedir?
2007 Yılında “Diksiyon ve Hitabet Dersi” adıyla, 65 saat sürecek eğitim şeklinde kurslardaki yerini almıştır. 2016 Yılında yapılan güncelleme ile branşın adı “Diksiyon” olarak değiştirildi ve eğitim süresi de 40 saate düşürüldü.
Diksiyon nedir? Sorusuna yazının devamında geniş çaplı bir şekilde yanıt verilecektir. Şimdi, aradığınız bilgi olan kurslarla detayları aktarmak istiyorum.
Kimler Katılabilir?
Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, diksiyon kursunda alt yaş sınırını 10 olarak belirledi. Tabii ki bu sınır, kurs merkezlerinde farklılık gösterebilir. Örnek: İsmek’te alt yaş sınırı 16 olarak uygulanmaktadır. 12-16 Yaş arası çocuk ve gençlere yönelik eğitimlerin de olduğunu belirtmek istiyorum. Kursiyerlerde eğitim düzeyi olarak ise okur yazarlığı olması yeterlidir. (2)
Diksiyon Kursu Kayıt İşlemi Nasıl ve Nereden Yapılır?
İsmek Diksiyon kursuna kayıt olmak için ilk yapmanız gereken, bu branşın hangi kurs merkezlerinde yer aldığını öğrenmektir. Bunun için İSMEK’İN detay sayfasına göz atıyoruz. (Aşağıda yer alan bağlantıya tıklayarak) diksiyon eğitiminin yer aldığı İSMEK kurs merkezlerini görebilirsiniz. https://enstitu.ibb.istanbul/portal/egitim_detay.aspx?BransCode=673
Size uygun kurs merkezi varsa kayıt işlemlerine bulunduğunuz sayfadan devam edebilir ya da direkt olarak İSMEK’İN kayıt sayfasına kursiyer.ismek.istanbul adresinden erişerek de kayıt olabilirsiniz. Unutmamanız gereken bir diğer husus ise İsmek kayıt tarihleri ile ilgilidir. Başvurular belirli zaman aralıklarında yapıldığını unutmamalısınız.
DİKSİYON NEDİR?
Cevabı en çok merak edilen hususlardan birine geldik, “Diksiyon nedir?” Sorusuna birden fazla yanıt verilebilir. Bu nedenle cevabı, uzmanların dilinden aktarmayı uygun gördüm. Diksiyon alanında kendini geliştirmiş, bu alanda eğitimler veren, kitapları bulunan uzmanların görüşlerini sizlerle paylaşacağım.
Dr. Ebubekir Eraslan (Diksiyon: Güzel ve etkili konuşma kitabı yazarı)
“Diksiyon; duygu ve düşünceleri güzel, doğru, düzgün ve etkili bir şekilde üslubuna uygun olarak ifade etmek için sesin uyumunu, söylenişini, hecelerin uzunluğunu, kısalığını ve vurgularını bilerek konuşmak ve konuşmaya da jesti, mimiği ve beden dilini katmaktır.” (3)
Ferman Salmış (Konuşma estetiği ve diksiyon kitabının yazarı)
“Söz, sesin insanca işlenişidir. Duygu, düşünce ve düşlerin ses aracılığıyla bir anlam dizgesine kavuşmasıdır. İnsan, söz ile birlikte anılmaktadır. Konuşma eylemi insanın biricik ifade biçimidir. Söz, ne kadar estetik, mesaja uygun duruma getirilebilir-se o kadar etkili olmaktadır.” (4)
Sırrı Er, (Temel konuşma teknikleri: diksiyon kitabının yazarı)
“Dilin keskin bir kılıç ya da bir demet çiçek oluşu veya zehir-le pişmiş bir aşın bal ile yağa dönüşmesi insanın elindedir. İster-se insan konuşması ile nicelerini etkileyebilir. Nice taş yürekleri yumuşatabilir. Ağzından çıkanlara dikkat etmezse, nice güzellikleri perişan eder, nice yumuşacık yürekleri katılaştırabilir. Bu yüzden merhum Barış Manço’nun da dediği gibi” “Öğrenilmesi gereken ilk dil, tatlı dildir.” (5)
Nedim Taktak (3K Tekniği ile diksiyon: kendi kendinin koçu kitabının yazarı)
“Güzel konuşma veya terim olarak diksiyon; eskilerin deyimiyle belâgat bir sanattır. Hiç kimse doğuştan güzel konuşabilme yeteneğiyle ya da daha doğru bir ifadeyle hatip olarak doğmaz. Zamanla hitabet sanatının incelikleri öğrenilerek konuşma yeteneği geliştirilir. Kişinin iş ve özel hayatındaki başarısı hitabet sanatının inceliklerini bilmesine ve böylece insanları etkilemesine bağlıdır.” (6)
Hamza Uğurlu (Diksiyon, güzel ve etkili konuşma kitabının yazarı)
“Güzel ve etkili konuşmak, Türkçeyi doğru kullanmaya bağlıdır. Bunun için öncelikle dil, dudak ve çene tembelliğini gidermenin yanında, alfabemizdeki harfleri doğru çıkarmak da gerekiyor. Türkçe, vurgulu ve tonlamalı bir dildir. Vurgu ve tonlama kurallarına riayet ettiğinizde sizin de konuşmalarınızda etkili olmamanız için hiçbir sebep kalmıyor.” (7)
Diksiyon Eğitimi Kimler İçin Gereklidir?
Sanırım, bu yazının en sevdiğim soru başlığı bu olacak, diksiyon: (Güzel ve etkili konuşma sanatı) 7’den 70’e her yaş insan için gereklidir. “Ağaç yaş iken eğilir.” Atasözü bu hususu en güzel şekilde açıklıyor. Çocukların, erken yaşta kazanacakları güzel ve etkili konuşma yeteneği; onları gelecekte daha başarılı hale getirecektir.
Öyle ki bu konuda yapılmış birçok bilimsel çalışma bulunuyor. Mehmet Akif Aslan, “Diksiyon etkinliklerinin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi” adlı çalışmasında bunu ortaya koymuştur. (8) Bazı okullarda diksiyon dersi olduğunu görüyoruz. Örnek: Kemal Atay Teknik ve Anadolu Meslek Lisesi
Çalışanlar için diksiyonun önemi daha da fazladır. Örnek: İş ilanlarına göz attığınızda, çoğunda “Diksiyonu düzgün” kelimesini görürsünüz. Çocukken “Diksiyonu düzgün” kelimesini giyimine dikkat eden şeklinde algılardım. :),
Çalışanlar için neden önemli olduğuna bir örnek verelim mi? Örnek bir satıcı düşünün, gelen müşteri ile çoğunlukla ilk defa karşılaşıyorlar, bu müşteriyi ikna etmek için sattığınız ürünlerin kaliteli olması tek başına yeterli değildir. Sizin müşteriyi karşılama şekliniz, hitabet sanatınız, kendinden emin ve ikna edici iletişiminiz öne çıkacaktır. Bu nedenle diksiyon, her zaman ve her yerde gereklilikten öte artık neredeyse zorunluluk haline gelmeye başladı.
Lisans ve ön lisans mezunları için diksiyon eğitmeni olma fırsatı da oluşturmaktadır. 360 Saatlik diksiyon eğitimi aldığını belgelendiren mezunlar, diksiyon eğitmeni olabilmektedir.
Diksiyon Kursu Kaç Saat Sürüyor?
Diksiyon Yazının giriş kısmında da belirttiğim gibi 2016 yılında kadar 65 saat olarak uygulandı. Yapılan güncelleme ile bu süre 40 saate düşürüldü. Aşağıda yer alan listede konu başlıkları ve eğitim süreleri yer almaktadır. Günlük maksimum 8 saat eğitim verilecek şekilde planlama yapıldı. Kurs merkezi günlük eğitim saatini kendisi belirlemektedir.
Diksiyon derslerinde göreceğiniz eğitim başlıklarına bakmak gerekirse
- Güzel konuşmaya hazırlık (10 Saat)
- Konuşma tekniği (12 Saat)
- Anlatım (8 Saat)
- Jest ve Mimikler (10 Saat)
GÜZEL KONUŞMAYA HAZIRLIK NASIL YAPILIR?
Diksiyon eğitimi ne ile başlar? Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak hizmet veren kurslarsa, eğitimin ilk aşaması (10 saatlik kısmı) güzel konuşmaya hazırlık başlığına ayrılmıştır. Bu süreçte ele alınacak konular arasında;
- Dil ve diksiyon
- Diksiyon ve ses kuralları
- Doğru nefes alma tekniği
- Selen, durak, ton ve ses bükümü
Diksiyonda en önemli kurallardan biri Türkçe’nin güzel kullanılması yönündedir. Yani kelimeleri, hatasız kullanmakla mümkündür. Günlük hayatta kullanılan kelimelerin birçoğu maalesef hatalı tabirler içermektedir.
Örnek: alçak gönüllü, iyimser anlamında kullandığımız “mütevazi” kelimesi maalesef yanlıştır. DOĞRUSU: “mütevazı” şeklinde olması gerekir. Aynı şekilde farklı bir örnek: “Şöför” bu da yanlış bir tabirdir. “Şoför” olarak kullanılması gerekir. Para ile ilgili konularda en sık kullanılan hatalı kelime: “küsür” doğrusu “küsur” olmalıdır. Bunun gibi yüzlerce hatalı kelimeler bulunmaktadır. Diksiyona hazırlık aşamasında bu hususlara özellikle dikkat etmek gerekir.
Doğru nefes alma tekniği ile ilgili kısa bir bilgi vermek istiyorum. Nefes alma konusunda en sık yapılan hatalardan biri diyafram kasını kullanmak yerine göğüs nefesi ile yetinmemizdir. Diyafram kası yardımı ile alacağımız nefes: sesin daha güçlü çıkmasını sağlayacak ve aynı zamanda tıkanmanın önüne geçecektir. Aynı zamanda stresinde önüne geçecektir. Muhteşem bir şey değil mi? (9)
KONUŞMA TEKNİKLERİ
Güzel konuşmaya hazırlık işlemini geçtiğimizde 12 saat sürecek konuşma teknikleri kısmına geçmiş olacağız. Burada ise ele alacağımız konu başlıklarında kelime ve kelimenin elemanları ilk sırada yer almaktadır. Kalın ve ince harflerin çıkarılması; Yazı ile konuşma dili arasında farklılıkları yakından göreceğiz. Aynı şekilde boğumlama, ulama ve sağdeyi kurallarını öğreneceğiz. En sevdiniz hususlardan biri eminim söz noktaları olacaktır. Söz noktaları kısmında: kısa süreli, normal ve uzun süreli durakları uygulayarak öğreneceğiz.
ANLATIM
Eğitimin yarısı geride kaldı diyebiliriz. Konuşma teknikleri kısmını tamamladıktan sonra yine çok keyif alacağınız anlatım tekniklerine geçeceğiz. 8 Saat sürecek olan bu aşamada ise anlatıma hazırlık ve konuşma esnasında doğallık ve üslubun önemini bir kez daha anlayacağız. Aynı şekilde anlatımda açıklığın, kuvvetin, imgenin, inceliğin, duygunluğun ve hareketin ne denli önemli ve gerekli olduğunu göreceğiz.
JEST VE MİMİKLERİN ETKİLİ KULLANIMI
Kişinin ses tonu, seçtiği kelimeler kadar yüz ifadesi de etkili iletişim için oldukça önem arz etmektedir. Diksiyon eğitiminin son aşamasında 10 saat boyunca, jest ve mimiklerle ilgili eğitim alacağız. Mimikte anlatım ve güzelliğin nasıl olacağını hep birlikte göreceğiz.
Ücretsiz Diksiyon Kursları Nerede Var?
Hazırladığımız yazıda (sitemizin konsepti gereği) İSMEK’İN diksiyon kursundan bahsettik, İstanbul dışında yaşayanlar ya da farklı kurumlardan eğitim almak isteyenler için elbette birçok alternatif bulunuyor. Ücretsiz diksiyon kurslarını bulabileceğiniz eğitim merkezleri;
- Halk Eğitim Merkezi (Türkiye’nin Her Yerinde) Tüm il ve ilçelerde bulabileceğiniz halk eğitim merkezleri, diksiyon kursu yanı sıra “Diksiyon, Spikerlik ve Sunuculuk” gibi ileri seviye eğitimleri de içermektedir. Halk eğitim merkezi kursları ile ilgili detaylara sitemizden ulaşabilirsiniz.
- ÜSMEK (İstanbul, Üsküdar)
- KOMEK (Konya ve tüm ilçelerinde)
- ATASEM (Antalya ve tüm ilçelerinde)
- ETİSEM (Ankara, Etimesgut)
- KO-MEK (Kocaeli ve tüm ilçelerinde)
- GESMEK (Kocaeli, Gebze)
- BUSMEK (Bursa il merkezi ve bazı ilçelerde)
- İNESMEK (Bursa, İnegöl)
- KAYMEK (Kayseri)
- GASMEK (Gaziantep)
- SAKEM (Karabük, Safranbolu)
- İZMİR Büyükşehir Belediyesi Meslek Fabrikası (İzmir ve bazı ilçelerinde)
- ORMEK (Ordu ve bazı ilçelerinde)
Evde Diksiyon Nasıl Düzeltilir?
Diksiyon kurslarına katılmak, her insan için mümkün olmayabilir. Çözüm: Evde diksiyon kurallarını uygulamak olacaktır. İhtiyacınız olan gerekli kaynakları; İnternet ormanında bolca bulabilirsiniz. Evde diksiyonu düzeltmek için ne yapmalı?
Diksiyon kitabı ile başlamak en etkili çözüm olacaktır. Ücretli/Ücretsiz birçok diksiyon kitabı bulunmaktadır. Yukarıda isimlerine yer verdiğim yazarların (e-kitaplarına) ücretsiz erişim sağlayabilirsiniz.
Diksiyon videoları izleyerek de ciddi bir bilgi birikimine ulaşabilirsiniz. Bu konuda önerim TRT Spikerlerinden Mennan Şahin olacaktır. Youtube kanalından sıfırdan diksiyon eğitimleri vermektedir. Aşağıda yer alan bağlantıdan Mennan Şahin’in “Diksiyon TV” isimli kanalına erişebilirsiniz. https://www.youtube.com/channel/UCBG4pQldgLk20Au1TJE2S4Q Aşağıda bir tane videosunu örnek olarak eklemek istiyorum.
SIK SORULAN SORULAR
Diksiyon ile ilgili sıklıkla karşılaştığımız soruları bir araya getirerek yanıt vermeye çalıştık.
Diksiyon Tekerlemeleri Ne İşe Yarar?
Boğumlama yeteneğinin gelişmesi için tekerleme örneklerini bol bol çalışmak gerekir. Boğumlama nedir? Artikülasyon olarak da bilinen (Boğumlama, Boğumlanma) dil, çene ve dudak tembelliğinin önüne geçmektedir. Önerdiğim e-kitapların büyük bir bölümünde özenle seçilmiş tekerlemeler yer almaktadır.
İyi Bir Diksiyon İçin Ne Yapmalı?
İlk olarak Türkçeye hakim olmak gerekir. Ünlü, ünsüz, kalın, ince harfleri ezbere bilecek düzeyde olmak gerekir. Sonrasında ise günlük hayatta kullandığımız kelime hatalarını düzelterek devam etmelisiniz. ilerleyen süreçlerde ise ses ve mimikler üzerine çalışmalara ağırlık vermelisiniz.
Diksiyon Kursları Ne İşe Yarar?
Bu alanda kendini kanıtlamış eğitmenlerden yüz yüze ya da kurs türüne göre uzaktan eğitim almanızı sağlar. Önerim yüz yüze diksiyon eğitimi şeklindedir. Eğitmen eşliğinde alacağınız eğitim ile hatalarınız ve konuşma kusurlarınızı görmek açısından daha etkilidir.
Diksiyon Kursu Fiyatları Ne Kadar?
Ücretsiz diksiyon kursu için İsmek, Halk Eğitim Merkezi yanı sıra daha birçok kurs merkezi önerisinde bulundum. Ücretli, özel bir eğitim almak istiyorum, derseniz sizin için de özel, ücretli diksiyon kursları bulunmaktadır. Ücretleri ise 250 TL ile 5000 TL arasında değişmektedir.
Diksiyon Kursu Sertifikalı mı?
Hayır arkadaşlar, diksiyon eğitimi modüler değildir. Bu nedenle MEB tarafından onaylı sertifika yerine eğitim aldığınız kurum tarafından katılım belgesi verilmektedir.
Diksiyon Kursunu Kimler Verebilir?
Diksiyon öğretmeni olmak isteyenlerin en çok merak ettiği soruların başında “Diksiyon kursunu kimler verebilir?” Hususu gelmektedir. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Hayat Boyu Genel Müdürlüğünün yayınladığı onay belgesinde ön lisans ve lisans mezunları arasında 360 saat diksiyon eğitimi aldığını belgeleyenlerin eğitimci olabileceğini belirtmektedir.
REFERANSLAR
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü. (2016). Kişisel Gelişim ve Eğitim Alanı, Diksiyon Kurs Programı. Erişim adresi: https://e-yaygin.meb.gov.tr/download.ashx?fileID=3144
- SAMANCI, O., & OCAKCI, E. (2017). Hayat boyu öğrenme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 711-722.
- Ebubekir Eraslan. (2020). Diksiyon: Türkçeyi güzel, doğru, düzgün ve etkili konuşmak. İstanbul.
- Salmış, F., Türkeli, Ö., & Hiperlink (Firm). (2011). Konuşma estetiği ve diksiyon: Vol. 1 bs. Hiperlink.
- Er, S., & Hiperlink (Firm). (2017). Temel konuşma teknikleri: diksiyon: Vol. On dokuzuncu basım. İstanbul.
- Nedim Taktak, & editör Semiha Kavak. (2020). 3K Tekniği ile diksiyon: kendi kendinin koçu. İstanbul.Nedim Taktak, & editör Semiha Kavak. (2020). 3K Tekniği ile diksiyon: kendi kendinin koçu. İstanbul.
- Uğurlu, H., Tufan, F., & Hiperlink (Firm). (2016). Diksiyon, güzel ve etkili konuşma. İstanbul.
- Aslan, M. A. (2018). Diksiyon etkinliklerinin ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi (Master’s thesis, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
- YILDIRIM, İ. (1991). Stres ve stresle başaçıkmada gevşeme teknikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(6).